De coalitie is van plan de sociale huren voor maar liefst 2 jaar te bevriezen. Hoewel dit sympathiek klinkt voor huurders, heeft het enorme gevolgen voor de sociale huursector in Fryslân. Deze plannen staan haaks op gemaakte afspraken, beperken onze investeringsruimte enorm en gaan ten koste van het onderhoud en verduurzaming van de woningen van huurders en beschikbaarheid van woningen voor woningzoekenden.

Nationale Prestatieafspraken in de prullenbak

In december ondertekenden we nog de Nationale Prestatieafspraken, die woningzoekenden en huurders juist zouden helpen. Met een huurbevriezing gooit de coalitie deze gemaakte afspraken in de prullenbak en kiest zij voor symboolpolitiek waar huurders en woningzoekenden niet beter van worden. Als deze plannen doorgaan en mogelijke compensatiemaatregelen niet toereikend blijken te zijn, zetten de corporaties van de Vereniging Friese Woningcorporaties (VFW) noodgedwongen een streep door de regionale woondeals. Want op deze manier kunnen wij onmogelijk aan de gezamenlijke volkshuisvestelijke opgave voldoen.

Geen investeringsruimte bij huurbevriezing

Als de huren bevriezen, wordt onze investeringscapaciteit veel kleiner. Dit heeft verstrekkende gevolgen, namelijk:

• We moeten nieuwbouwprojecten schrappen.
• We kunnen minder woningen verduurzamen.
• We kunnen minder herstructureringsprojecten uitvoeren.

Deze investeringen zijn juist hard nodig. Hiermee zorgen we namelijk voor kortere wachttijden voor woningzoekenden, meer wooncomfort voor huurders en lagere energielasten. We hopen dat het niet zover komt dat we moeten inleveren op onze basiskwaliteit.

Geen handtekening onder regionale woondeals

Zonder deugdelijke compensatie kunnen wij niet blijven staan voor de kwaliteit van woningen van onze huurders en kunnen wij niet meer woningen bouwen en bestaande woningen verduurzamen. En dat is precies wat wij voor huurders en woningzoekenden willen doen. Deze plannen maken het onmogelijk om de huidige woondeals uit te voeren of een bijdrage te leveren aan de herijking van de woondeals die momenteel plaatsvindt in Friesland. Wij stappen daarom uit het provinciale overleg als er geen goede oplossing komt. De insteek was samenwerking, maar de regering zet corporaties op deze manier volledig buitenspel.

Huurders verdienen een goede, betaalbare woning

De VFW-corporaties staan voor goede en voldoende woningen voor huurders. Hier hebben zij recht op. Met deze aangekondigde huurbevriezing kunnen wij onvoldoende goede en betaalbare woningen realiseren. Hiermee laat de regering huurders, woningzoekenden en woningcorporaties in de kou staan. Dat kan toch niet het doel zijn van deze plannen?

De vraag naar sociale huurwoningen in Fryslân blijft toenemen. Dit blijkt uit onderzoek van het Planbureau Fryslân, dat mede op verzoek van het sociaal verhuurbedrijf WoonFriesland, de Vereniging van Friese Woningcorporaties (VFW)¹⁾ en de Friese huurdersorganisaties is uitgevoerd.

De gemiddelde inschrijfduur is gestegen, het aantal reacties per aangeboden huurwoningen is toegenomen en de doorstroming laat een dalende ontwikkeling zien. Deze ontwikkelingen komen in de meeste opzichten overeen met de trends uit de voorgaande rapportage van vraagdrukcijfers.

Gemiddelde inschrijfduur is nu 41 maanden

In de periode van 2017/2018 tot 2022/2023 is de gemiddelde inschrijfduur van een actief woningzoekende in de provincie Friesland steeds verder toegenomen van 28 naar 41 maanden. In dezelfde periode is het gemiddelde aantal reacties op de door de corporaties aangeboden woningen gestegen van 47 naar 87. Daarnaast is het aantal woningen dat voor verhuur beschikbaar kwam met 15 % gedaald. Dit betekent dat de corporaties in Friesland in vergelijking met vijf jaar geleden in 2023 ruim 900 woningzoekenden minder aan een woning hebben kunnen helpen.

Gegevens komen van negen Friese corporaties

Het onderzoek is gedaan op basis van vier indicatoren: inschrijftijd, reactiegraad, slaagkans en mutatiegraad die in samenhang zijn geanalyseerd. De gegevens komen van negen corporaties in Friesland en hebben betrekking op de afgelopen zeven jaar. De meest recente resultaten over de periode (2022-2023) worden vergeleken met de vijf vorige metingen over de periode 2017 t/m 2022.

Oorzaken van de hogere vraagdruk

Een aantal ontwikkelingen speelt een rol. Aan de ene kant neemt de vraag toe en aan de andere kant neemt het beschikbare aanbod door verschillende oorzaken af. De vraagdruk neemt verder toe door de geringe doorstroming van ouderen vanuit gezinswoningen naar andere woonvormen, de geringe doorstroming vanuit de sociale huur naar de koopsector als gevolg van de hoge koopprijzen en de huisvesting van bepaalde aandachtsgroepen, waaronder statushouders. Ook is er toenemende belangstelling van de wat hogere inkomens met recht op een sociale huurwoning. Het gaat dan om inkomens tot maximaal € 52.671. Het aanbod neemt af doordat er minder woningen vrijkomen als gevolg van o.a. huurverlaging en de hoge vraagdruk. Tot slot neemt de omvang van de sociale huurwoningenvoorraad nauwelijks toe.

Vraagdruk vooral bij eengezinswoningen, relatief gunstig voor ouderen

Uit het onderzoek blijkt ook dat de toename van de vraagdruk zich vooral voordoet bij grondgebonden woningen en dat de vraagdruk van of naar appartementen min of meer stabiel is gebleven. Daarnaast valt het op dat de situatie op de sociale huurmarkt relatief het meest gunstig is voor ouderen. Er is betrekkelijk veel aanbod van ouderenwoningen en weinig vraag van ouderen.

Wat levert het onderzoek op?

De cijfers geven veel inzicht. Tegelijkertijd roept het ook vragen op. Hoe kan het bijvoorbeeld dat de verschillen in vraagdruk tussen grote en kleine kernen kleiner wordt.  Kunnen woningzoekenden nog wonen waar ze ‘willen’ of worden ze vanwege marktomstandigheden min of meer gedwongen om te gaan wonen waar ze ‘kunnen’? Ofwel huren veel huurders vanwege de grote drukte op de woningmarkt een woning die niet of slechts in beperkte mate voldoet aan hun woonwensen?

Daarnaast roepen de cijfers ten aanzien van de woningbehoefte van ouderen vragen op. Is er wel behoefte aan meer woningen voor ouderen? We zien dat er veel aanbod voor ouderen beschikbaar is en dat er onder ouderen weinig vraag naar sociale huurwoningen is. Algemeen wordt door beleidsmakers verwacht dat door de vergrijzing er steeds meer behoefte gaat ontstaan aan woningen geschikt voor ouderen, terwijl de huidige praktijk dit (nog) niet laat zien. De vraag is nu of er wel sociale huurwoningen specifiek voor ouderen gerealiseerd moeten gaan worden; of dat de behoefte aan extra woningen vooral moet worden ingevuld voor andere soorten huishouden zoals kleine huishoudens van jongere leeftijd of andere inkomensgroepen.

In gesprek met gemeenten en huurdersorganisaties over de oplossingsrichtingen

Met dit soort vragen in het achterhoofd gaan corporaties, huurdersorganisaties en gemeenten met elkaar in gesprek om ideeën, standpunten en mogelijke dilemma’s met elkaar te delen. Dit vindt plaats tijdens het maken van de lokale prestatieafspraken. Ook wordt dit najaar een bijeenkomst met alle corporaties, huurdersorganisaties, zorgorganisaties en gemeenten in Friesland georganiseerd.

 

Het rapport vindt u op de site van het Planbureau Fryslân via deze link.                                           

Persbericht

---

Meer vraag naar sociale huurwoningen in Fryslân

De vraag naar sociale huurwoningen is in de afgelopen vijf jaar in Fryslân toegenomen. Dit blijkt uit recent onderzoek van het Fries Sociaal Planbureau (FSP), dat mede op verzoek van WoonFriesland en de Vereniging van Friese Woningcorporaties (VFW) is uitgevoerd. De gemiddelde inschrijfduur is gestegen, het aantal reacties per aangeboden huurwoningen is toegenomen en de doorstroming laat een dalende of stagnerende ontwikkeling zien. Deze ontwikkelingen komen in de meeste opzichten overeen met de trends uit de voorgaande rapportage van vraagdrukcijfers.

In de periode van 2017/2018 tot 2020/2021 is de gemiddelde inschrijfduur van een actief woningzoekende in de provincie Friesland toegenomen van 28 tot 33 maanden. In dezelfde periode is het gemiddelde aantal reacties op de door de corporaties aangeboden woningen gestegen van 47 tot 73.

Toegenomen vraagdruk

Een aantal achterliggende oorzaken spelen een rol bij de toegenomen vraagdruk op de sociale woningmarkt. De huisvesting van statushouders en de geringe doorstroming van ouderen naar andere woonvormen heeft de vraag naar sociale huurwoningen doen toenemen. Daarnaast maken de lange wachttijden in overige delen van Nederland de sociale huurwoningen in Friesland extra aantrekkelijk.

Door de toenemende druk zijn woningzoekenden ook eerder geneigd minder gericht te zoeken en daarbij eerder ook over de gemeentegrens heen te kijken in de hoop hier een woning te kunnen vinden. Zo zien we het verschil in vraag tussen de stedelijke en kleine kernen enigszins afnemen.  Dit suggereert een waterbed effect waarbij de hoge vraagdruk op stedelijke kernen doorwerkt in een toenemende druk op kleinere woonplaatsen. Ook hier lijkt het erop dat woningzoekenden bredere zoekcriteria gebruiken en mogelijk een minder passende woning of woonplaats overwegen. Dit kan tegelijkertijd weer leiden tot verdringing van woningzoekenden die juist wel een lokale binding hebben met kleinere woonplaatsen.

Uit het onderzoek blijkt ook dat de toename van de inschrijfduur zich alleen voordoet bij eengezinswoningen en dat die van appartementen min of meer stabiel is gebleven. Daarnaast valt het op dat de situatie op de sociale huurmarkt relatief het meest gunstig is voor ouderen. Er is betrekkelijk veel aanbod en weinig vraag. Bovendien zien we dat de doorstroom op de Friese sociale huurmarkt – in vergelijking met een aantal jaren terug – laag is. Dit is vooral het geval bij de populaire grondgebonden woningen; de goedkopere appartementen komen vaker vrij voor verhuur.

Trends en ontwikkelingen

Het onderzoek is gedaan op basis van vier indicatoren: inschrijftijd, reactiegraad, slaagkans en mutatiegraad. De gegevens komen van acht corporaties in Fryslân en hebben betrekking op de afgelopen vijf jaar. De meest recente resultaten over de afgelopen periode (2020-2021) worden vergeleken met de drie vorige metingen over de afgelopen vijf jaar. Dit is een korte periode, waardoor de conclusies over de trends en ontwikkelingen beperkt zijn. De komende jaren wordt steeds jaarlijks een rapport uitgebracht. Het inzicht wordt hierdoor steeds beter.

In gesprek met gemeenten

Aan de hand van de rapportages zullen de corporaties gesprekken voeren met gemeenten om de beschikbaarheid van sociale huurwoningen te vergroten.

Het rapport is hier te lezen.

---

Einde Persbericht

 

Een handtekening voor sneller weer een eigen huis!

Op 28 januari ondertekenden de Friese gemeenten, woningcorporaties en zorgaanbieders het Convenant ‘Weer Thuis’. Deze partijen hebben de gezamenlijke ambitie om mensen, die dakloos zijn of beschermd wonen, te begeleiden naar zelfstandig wonen. Namens de VFW neemt voorzitter Martine Huizinga deel aan de stuurgroep.

Actieprogramma ‘Weer Thuis’

Doel van het landelijke actieprogramma ‘Weer Thuis’ is het bevorderen van een zachte landing voor mensen die uit een maatschappelijke opvangvoorziening of beschermd wonen, kunnen uitstromen naar een zelfstandige woonsituatie. Uitgangspunt is een samenleving waarin iedereen zich thuis mag voelen op de plek waar men woont.

Dit vraagt aandacht en begeleiding

De vraag is bijna nooit alleen een woning. Vaak zijn extra’s nodig, zoals begeleiding, een specifieke woonvorm of een prikkelarme omgeving. Dat vraagt dus ook iets van de woonomgeving, van de wijken en buurten waar mensen komen te wonen. Het is belangrijk dat er goed wordt gekeken naar de draagkracht en draaglast van de omgeving, van de wijken en buurten.

‘We zijn we blij dat alle partijen van het convenant zich hierin kunnen vinden’ aldus voorzitter Martine Huizinga. ‘Met elkaar hebben we dit verwoord als één van de uitgangspunten in dit convenant’.

Samenwerking van alle partijen

Voor een goede begeleiding bij uitstroom is samenwerking, maatwerk en tijd nodig. En samenwerking betekent in elkaar investeren. Cruciaal daarbij is vertrouwen, dat op elkaar kunnen rekenen. De partijen zijn van elkaar afhankelijk voor het slagen van deze opgave. Martine Huizinga vertelt: ‘In de afgelopen periode hebben de verschillende partijen elkaar leren kennen. We hebben onze belangen gedeeld en geleerd wat we aan de ander hebben. Dat was een mooi proces. Het zorgt ook voor een goede basis voor onze samenwerking aan dit mooie project’.

Transferpunt

Vanuit het Transferpunt wordt de in-, door- en uitstroom van mensen in de maatschappelijke opvang en beschermd wonen gemonitord. De medewerkers van het Transferpunt kunnen ook ondersteuning bieden bij het uitstroomproces. Het Transferpunt is belegd bij Sociaal Domein Fryslân als onderdeel van het integrale project Brede Aanpak Dakloosheid. De gezamenlijke Friese woningcorporaties stellen jaarlijks maximaal 300 woningen beschikbaar voor bemiddeling.

Het convenant heeft een looptijd tot en met 2025. De ondertekening is een belangrijke mijlpaal in de samenwerking van alle maatschappelijke partners om dit voor elkaar te krijgen.